Trong quan niệm của Đông phương, Âm Dương là nền tảng của sự sống, chi phối vạn vận trong vũ trụ. Khi âm dương đạt được cân bằng hoàn hảo sức khỏe sẽ được duy trì, tâm trí sẽ bình an, tinh thần minh mẫn, cơ thể tràn đầy năng lượng. Khi sự mất cân bằng xảy ra, Âm thịnh dương suy hoặc dương thịnh âm suy sẽ kéo theo bệnh lý và những bất ổn trong cuộc sống. 

Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về nguyên lý âm dương và cách ứng dụng Âm - Dương giúp cuộc sống cân bằng, sức khỏe bền vững...

{tocify} $title = {Mục lục bài viết}



Âm Dương là gì?

Âm dương là hai mặt đối lập và thống nhất, không ngừng vận động biến hóa để phát sinh, phát triển và tiêu vong.

Nghe lý thuyết thì phức tạp cao siêu nhưng nó hiện hữu ngay trong cuộc sống. Cụ thể:

Hai mặt đối lập và thống nhất: Ngày - Đêm; Mặt trăng - Mặt trời; Ánh sáng - Bóng tối; Đen - Trắng; Khỏe mạnh - Bệnh tật; Béo - Gầy; To - Nhỏ; Cao - Thấp; Trên núi - Dưới biển; Nông - Sâu; Thiện - Ác; Yêu - Ghét; Khen - Chê; Cứng - Mềm; Dày - Mỏng;...




Tất cả đều vận động biến hóa không ngừng để phát sinh, phát triển và tiêu vong. Ví dụ: 
Từ ngày chuyển sang đêm, từ đêm chuyển sang ngày. Trái đất luôn vần xoay biến hóa như vậy. Sáng sớm, ánh sáng phát sinh - đến trưa ánh sáng phát triển đỉnh điểm - đến chiều ánh sáng dần lụi tàn tiêu vong thì bóng tối lại bắt đầu phát sinh - phát triển - tiêu vong. Tất cả luôn lần lượt xoay vần như vậy không đổi khác.

Tất cả đều có quan hệ và mâu thuẫn lẫn nhau. Sự biến hóa và phát triển của mọi sinh vật đều do tác động lẫn nhau của Âm và Dương tạo thành. 

Ví dụ: Bệnh tật - Khỏe mạnh: 
 Giữa sức khỏe và bệnh tật có sự liên kết và chuyển hóa. Khi cơ thể mất cân bằng (quá dương hoặc quá âm), bệnh tật có thể phát sinh. Cũng như vậy, qua quá trình hồi phục và điều trị, sức khỏe tăng dần được phục hồi từ trạng thái âm (bệnh) trở lại dương (khỏe mạnh)

Các quy luật căn bản của Âm Dương

Quy luật 1: Âm dương giao cảm

Âm Dương giao cảm là điều kiện căn bản tạo ra mọi sinh vật và hiện tượng. 
Ví dụ: Phấn hoa gặp nhụy hoa tạo thành quả. Hay sự kết hợp của cả hai giới đực và cái tạo ra một cá thể mới. Con người chúng ta được sinh ra từ bố và mẹ kết hợp thành, ...




Quy luật 2: Âm dương đối lập và chế ước lẫn nhau


Hai mặt âm dương luôn đối lập ví dụ như: Nóng - Lạnh, Cứng - Mềm,... Nhờ đối lập nên Âm dương có thể chế ước lẫn nhau để tạo thế cân bằng động. Ví dụ: Nước Nóng và Lạnh kết hợp chế ước lẫn nhau  giúp nước ấm, không quá nóng, không quá lạnh. Nên khi uống nước ấm rất tốt cho cơ thể. 

Răng cứng - Lợi mềm cả hai chế ước lẫn nhau giúp răng được cố định vững chắc, không bị nghiêng lệch. 

Mưa - Nắng luôn chế ước lẫn nhau, tuần hoàn luân phiên giúp thời tiết mát mẻ, dễ chịu. 



Quy luật 3: Âm dương hỗ căn hỗ dụng

Hỗ căn là sự nương tựa, hỗ trợ lẫn nhau, không thể tách rời nhau. 
Hỗ dụng là sự tương sinh, giúp đỡ, thúc đẩy lẫn nhau. 
Âm và Dương có nguồn gốc từ nhau. Nhờ có nhau mà sinh khởi và phát triển. 
"Vô dương tất âm không thể sinh"

Quy luật 4: Âm dương tiêu trưởng

Tiêu là thu nhỏ lại, trưởng là tăng thêm. Đó là sự vật động không ngừng, chuyển hóa lẫn nhau. Âm dương tiêu trưởng được thể hiện qua 5 mặt như sau:

* Mặt này trưởng thì mặt kia sẽ tiêu (thái quá): 12h trưa mặt trời lên đỉnh điểm, và đó là thời điểm sáng nhất trong ngày. Sau 12h trưa, ánh sáng bắt đầu yếu dần, đến 17h - 18h ánh sáng yếu ớt, mặt trời lặn, bóng tối dần xuất hiện ngày một dày đặc hơn. 19h trời tối hẳn, ánh không còn nữa.

*Mặt này tiêu, mặt kia trưởng (bất cập): Do mặt này bị bất túc (bị thiếu) nên không thể chế ước mặt kia vì thế mặt kia mạnh hơn. Ví dụ: Nếu sức khỏe bạn kém, chính khí suy yếu, bệnh tật sẽ tấn công. 

* Mặt này trưởng thì mặt kia trưởng: Đây là do yếu tố hỗ căn hỗ dụng tạo nên, lượng đổi sẽ dẫn đến chất đổi, nhiều ao tù nước đọng thì nhiều muỗi. Trong đông y có phép bổ khí để sinh huyết và bổ huyết để dưỡng khí,...

* Mặt này tiêu thì mặt kia tiêu: Đây là do yếu tố hỗ căn hỗ dụng bất cập tạo thành. Ví dụ: Cung giảm thì cầu giảm, trái đất ô nhiễm kéo theo bệnh tật cũng hoành hành. 

* Âm dương chuyển hóa lẫn nhau: Âm dương sẽ chuyển hóa theo hướng tương phản ở một điều kiện nhất định. Ví dụ: "Âm cực sinh dương" xảy ra ở giai đoạn phát triển biến hóa cuối cùng.

Quy luật 5: Âm dương bình hành


Hai mặt âm dương dù ta thấy luôn đối lập nhưng luôn vận động không ngừng, lặp đi lặp lại thế cân bằng giữa hai mặt. Ví dụ: Ngày và đêm luôn lặp lại chu kỳ tuần hoàn như thế. Hay Đông chuyển sang xuân đến hè rồi thu và lại đông, 4 mùa xoay vòng không ngừng. 
Âm dương tiêu trưởng trong một phạm vi nhất định nhưng không vượt qua giới hạn được gọi là trạng thái cân bằng. 


Sự mất cân bằng âm dương xảy ra trong cơ thể sẽ nảy sinh bệnh tật, còn âm dương mất cân bằng trong tự nhiên sẽ gây sự đảo lộn. Ví dụ con người khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức, thiên tai thường xuyên xảy ra, môi trường bị ô nhiễm, kéo theo sức khỏe con người cũng bị suy giảm. Con người tàn phá thiên nhiên và cuối cùng chính mình cũng bị tàn phá. Hay chúng ta thường nghe câu "Tức nước vỡ bờ"


>>>Xem thêm: