1. Phân định âm dương trong cơ thể
Dựa theo thuộc tính cơ bản của âm, dương người ta phân định các bộ phận, chức năng hoạt động theo từng cặp âm dương như sau:
2. Bệnh lý
Bệnh tật là sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Một bên quá mạnh, thừa ứ gọi là thiên thịnh. Một bên quá yếu, thiếu hụt gọi là thiên suy. Trong đó:
* Thiên thịnh gồm: Âm thịnh và Dương thịnh
* Thiên suy gồm: Âm hư hoặc dương hư
Âm hư sẽ dẫn đến dương hư, rồi cả hai đều hư
Âm thịnh thì dương suy
3. Chẩn đoán bệnh
Dựa vào tứ chẩn: Vọng, văn, vấn, thiết, khai thác triệu chứng để chẩn đoán bát cương
- Xác định bệnh ở phần ngoài (biểu) hay trong (lý)
- Tính chất bệnh thuộc hàn hay nhiệt
- Trạng thái bệnh thực hay hư
- Xu hướng bệnh là âm hay dương
4. Chữa bệnh
Lập lại thế quân bình âm dương
Trong chữa bệnh cần lập lại thế quân bình âm dương trong cơ thể. Bệnh do hàn thì dùng thuốc nóng, ấm, bệnh do nhiệt thì dùng thuốc mát lạnh để điều chỉnh.
Hư thì Bổ, Thực thì Tả
- Nếu thiên thịnh (thực chứng) thì dùng phép tả để loại bỏ phần thắng thịnh
- Nếu thiên suy (hư chứng) phải dùng phép bổ để bù đắp vào chỗ thiếu hụt
Hàn ngộ hàn tắc tử, nhiệt ngộ nhiệt tắc cuồng
- Bệnh hàn cho thuốc mát lạnh sẽ nặng thêm có khi nguy hại. Bệnh nhiệt cho thuốc ấm nóng sẽ làm nóng thêm gây cuồng sảng
- Khi thế quân bình đã đạt thì ngừng và chỉ củng cố, duy trì, không nên tiếp tục kéo dài vì bổ dương nhiều (uống nhiều thuốc ấm nóng) sẽ làm tổn hại phần âm, bổ âm nhiều sẽ làm tổn hại phần dương
5. Phòng bệnh
Là giữ gìn và bồi bổ chính khí
- Ăn uống, dinh dưỡng đủ lượng, đủ chất đáp ứng yêu cầu lao động và phát triển của cơ thể
- Chú ý cân bằng Hàn - Nhiệt. Nếu ăn nhiều thứ cay nóng sẽ làm thương tổn âm dịch, nhiều thức ăn lạnh, sống sẽ làm thương tổn dương khí.
- Lao động và nghỉ ngơi xen kẽ hợp lý. Thức ngủ điều hoà
- Trong rèn luyện thân thể phải chú ý luyện tâm với luyện thể, tập tĩnh xen kẽ tập động, nội công, ngoại công
- Rèn luyện thích nghi với biến đổi khí hậu và điều kiện sống
6. Chế thuốc
Phân đinh nhóm thuốc
Bào chế:
0 Nhận xét