{tocify} $title = {Mục lục bài viết}

Dưỡng sinh là một phần quan trọng của triết lý đông y, tập trung vào việc duy trì sự cân bằng âm dương trong cơ thể, bảo vệ sức khỏe và sống lâu. 

Dưỡng sinh nghe cỏ vẻ cao siêu nhưng thực chất nó đơn giản và gắn liền với cuộc sống hàng ngày. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp dưỡng sinh đông y, và cách ứng dụng dưỡng sinh trong cuộc sống để sống khỏe từ bên trong.



1. Dưỡng Sinh Đông Y Là Gì?

Dưỡng sinh theo đông y không chỉ đơn giản là chăm sóc sức khỏe bằng cách ăn uống hay tập luyện. Đây là một phương pháp rèn luyện cơ thể toàn diện, bao gồm sự kết hợp giữa tinh thần, thói quen sinh hoạt và những hoạt động thường ngày để đảm bảo cân bằng âm dương trong cơ thể.

Tư tưởng dưỡng sinh được thể hiện rõ qua lời dạy của Danh y Tuệ Tĩnh:

"Bế tinh, dưỡng khí, tồn thần, thanh tâm, quả dục, thủ chân, luyện hình".

2. Hiểu đúng về dưỡng sinh đông y

Bế tinh

Tinh là gì? Là yếu tố tinh túy của con người được thừa hưởng từ tiên thiên (tức di truyền từ cha mẹ) và tiếp nhận từ hậu thiên (đồ ăn thức uống hàng ngày nạp vào cơ thể)

Tinh còn là hệ thống sinh sản của con người. Là tinh trùng của nam và noãn của người nữ. 

Bế là giữ lại, cố định.

Bế tinh là sự gìn giữ, cố định bồi đắp không để tinh bị hao tổn quá nhiều, lãng phí thì cơ thể mới khỏe mạnh.

Trong lịch sử những ông vua hoang dâm vô độ thường không thọ, mất sớm là bởi tinh đã bị hao tổn quá nhiều. Việc quan hệ tình dục cần được điều chỉnh một cách phù hợp, xuất tinh quá nhiều khiến sức khỏe hao tổn nghiêm trọng. 

Dưỡng khí

Khí trong cơ thể được tạo thành từ sự kết hợp, chế hóa giữa khí trời (qua việc hít thở hàng ngày) và cốc khí (là các chất dinh dưỡng ta tiếp nhận vào cơ thể qua ăn uống)
Các chất dinh dưỡng hấp thụ qua ruột non vào máu đưa lên phổi tiếp nhận oxy từ phổi và đi nuôi cơ thể. Có câu "khí hành huyết hành" là vì vậy.
Dưỡng là sự nuôi dưỡng, bảo vệ.
Dưỡng khí là khi cần phải được nuôi dưỡng thì cơ thể mới khỏe mạnh, da dẻ hồng hào tươi nhuận.
Các vị thiền sư, hay các võ sư, yogi,... chắc hẳn bạn cũng thấy cơ thể họ dẻo dai tràn đầy năng lượng, khỏe mạnh. Là bởi thông qua thiền và các bài tập khí công hay yoga khí được đưa vào cơ thể điều hòa hơn, căng tràn hơn. Khí huyết lưu thông giúp cơ thể khỏe mạnh.




Tồn thần

Thần là thần thái. Tồn là duy trì, tồn tại. Vậy tồn thần là sự giữ gìn thần thái không để nó bị suy yếu và mất đi. 
Thần là sự kết hợp đầy đủ của cả tinh khí huyết. Thể hiện qua ánh mắt, nét mặt, hành vi, cử chỉ. Trong đông y còn thần là còn sống, mất thần là sự sống bị suy giảm. 

Nghe thì có vẻ trừu tượng nhưng có thể cảm nhận được. Hãy nhìn những người khỏe mạnh, thông minh lanh lợi. Nhìn ánh mắt, hành động nhanh nhẹn, da dẻ hồng hảo hơn so với những người bệnh ốm yếu cơ thể mệt mỏi chậm chạp, ánh mắt lờ đờ thiếu sức sống...

Thanh tâm

Thanh tâm là sự thanh lọc tâm, giữ tâm trong sáng, thoải mái, bình an, tươi vui. Khi tâm lo lắng, sợ hãi, giận dữ cơ thể cũng sẽ suy yếu. 
Hãy nhìn các vị thiền sư, họ thanh lọc tâm mỗi ngày nên cơ thể họ cũng nhờ thế mà khỏe mạnh dẻo dai.

Quả dục

Dục là sự ham muốn. Quả dục tức là điều hòa, cân bằng, tiết chế lại những ham muốn, ghét bỏ, si mê dục vọng của bản thân. Tránh dính mắc khiến tâm trí xáo trộn.

Thủ chân

Là giữ cho cơ thể được bình hòa, làm cho cân bằng chân âm, chân dương, chân khí, chân huyết, chân hàn (lạnh), chân nhiệt (nóng), chân biểu (ngoài da), chân lý (phủ tạng bên trong).

Luyện hình

Là duy trì lao động chân tay cho phù hợp, luyện tập thân thể đều đặn. Mỗi người nên chọn cho mình công việc phù hợp thể trạng bản thân. Chọn bài tập luyện thể chất phù hợp cơ thể. Ví dụ chạy bộ, bơi lội gym hay khí công, yoga,...
Việc luyện hình cần đều đặn liên tục hàng ngày để tăng cường sức khỏe.

Dưỡng sinh Đông Y không phải là những nguyên tắc xa vời, mà chính là cách ta lựa chọn sống mỗi ngày với sự cân bằng và chú ý đến sức khỏe của chính mình. Khi thực hành dưỡng sinh, chúng ta không chỉ duy trì được sự hài hòa cho cơ thể mà còn nuôi dưỡng tâm hồn thêm an yên, thanh thản. Hãy bắt đầu với những điều đơn giản nhất – từ việc giữ tinh thần thoải mái, chăm chút chế độ ăn uống, đến việc luyện tập thường xuyên. Sức khỏe không phải là đích đến mà là hành trình – hãy tận hưởng từng bước đi để sống lâu, sống khỏe và tràn đầy năng lượng!

>>>Xem thêm: