Vọng chẩn là quan sát bằng mắt

Vọng chẩn gồm có: Nhìn thần sắc, nhìn hình thể, nhìn cử động, nhìn môi miệng, quan sát lưỡi (Thiệt chẩn)

>>>Xem thêm:

Văn chẩn

Vấn chẩn

Thiết chẩn



1. Quan sát thần

Thần thể hiện ra vẻ mặt, ánh mắt, lời nói cử chỉ

Thần tốt: Ý thức và tiếp xúc tốt, vẻ mặt tươi nhuận, ánh mắt linh hoat, lời nói rõ ràng, cử chỉ phù hợp

Thần yếu: Ý thức về mặt không gian, thời gian kém chính xác, tiếp xúc chậm chạp, vẻ mặt tối, ánh mắt kém hoạt, cử chỉ không phù hợp

Lạc thần (loạn thần): Ánh mắt đờ đẫn hoặc sáng một cách bất thường, ý thức không chính xác, tiếp xúc chậm chạp, vẻ mặt tối, ánh mắt kém hoạt, cử chỉ không phù hợp hoặc trầm lặng không chịu tiếp xúc

Giả thần: Bệnh tình đang rất nặng, bỗng tỉnh táo như không có bệnh ánh mắt sáng, ý thức minh mẫn, trí nhớ tốt. Đây là dấu hiệu bệnh nhân sắp chết

2. Quan sát sắc da

Da đỏ là nhiệt chứng, bệnh liên quan tạng tâm. Nếu chỉ phớt hồng ở gò má, môi đỏ là bình thường hoặc âm hư hoả vượng.

Da trắng bệch, tái nhợt là chứng hư hàn do âm thịnh hoặc dương hư, phế khí hư.

- Da xanh là khí ứ trệ, đang đau đớn, bệnh thuộc can.

- Da vàng là chứng hoàng đản, thấp nhiệt can kinh hoặc tỳ đàm nhiệt

- Da sạm đen là dương khí suy, huyết ứ hoặc thận hư

3. Quan sát lưỡi (Thiệt chẩn)

Đây là phương pháp đặc thù của đông y, cần chú ý 3 nội dung chính

Hình lưỡi

- To bè, có ít vết răng ở rìa lưỡi là do khí hư hoặc đàm thấp, thận tỳ dương hư

- Thon nhỏ là do âm hư, huyết hư

- Lưỡi ngắn, rụt lại hoặc lệch là đàm mê tâm khiếu

Chất lưỡi

- Chất lưỡi là tổ chức cơ của lưỡi, bình thường hồng nhuận

- Chất lưỡi nhạt, mềm là khí huyết hư

- Chất lưỡi đỏ là nhiệt chứng

- Chất lưỡi hồng có những điểm đỏ thẫm là huyết ứ

- Chất lưỡi đỏ thẩm là bênh nặng đã vào tâm hệ

Rêu lưỡi

- Là chất mới được tạo ra phủ trên mặt lưỡi, bình thường không có hoặc rất mỏng

- Màu sắc của rêu lưỡi: Trắng mòng bệnh thuộc biểu, rêu vàng thuộc nhiệt, lý chứng rêu xám đen là bệnh nặng

- Tính chất rêu lưỡi: Rêu mỏng, bệnh nhẹ, bệnh ở biểu, rêu dày là bệnh ở hàn, ướt dày dính nhớt là thấp trệ

4. Quan sát hình thể

- Người gầy, da khô, tóc khô, móng tay mỏng gãy thường là can thận âm hư

- Người béo, da thịt bủng bệu, cử động chậm chạp do âm thịnh đàm trệ