Trong y học cổ truyền TINH - KHÍ - THẦN được coi là tam bảo của con người. 



1. Tinh - Thần

Có quan hệ âm dương, tinh thuộc âm, thần thuộc dương, tinh đầy đủ thì thần minh mẫn, vững vàng

Tinh

Tinh là cơ sở vật chất, khí và thần đều do tinh sinh ra. Tinh, khí, thần là yếu tố cơ bản của sự sống. Tinh bao gồm tinh tiên thiên và tinh hậu thiên có quan hệ tương hỗ

Tinh tiên thiên được bẩm tố từ bố mẹ, là hệ gen trong các nhiễm sắc thể của tế bào sinh dục, tinh trực thuộc thận, mang tính truyền thống đặc điểm giống nòi

Tinh hậu thiên do tỳ vận hoá thức ăn. Tinh hậu thiên là nguồn động lực cho các tạng phủ

Thần:

Thần bao gồ nhưng hoạt động tâm thần (tư duy, ý thức) đồng thời điều hành hoạt động của các tạng phủ.

Tinh, khí đầy đủ thì thần sáng suốt vững vàng

Thần biểu hiện công năng của tâm. Tình trạng của thần biểu hiện qua ánh mắt, vẻ mặt, cách ứng xử.

2. Khí - huyết

Khí và huyết có quan hệ âm dương. Khí thuộc dương, huyết thuộc âm, khí huyết hỗ căn, huyết tạo ra khí, khí thúc đẩy huyết, giúp tỳ vận hoá thức ăn để tạo ra huyết

Khí hành , huyết hành - Khí trệ, huyết trệ

Khí

Khí là động lực cho mọi hoạt động của cơ thể. Mỗi tạng chứa một dạng khí riêng gọi theo tên tạng đó như Tâm khí, Thận khí, Can khí, Tỳ khí, Phế khí

Dựa vào nguồn xuất phát của khí ta có:

- Tông khí từ thượng tiêu

- Trung khí từ trung tiêu 

- Nguyên khí từ hạ tiêu

Huyết

Huyết là chất dịch màu đỏ được tạo ra từ tinh

Huyết do tâm chủ quản, tỳ thống nhiếp và được tàng chứa tại can

3. Tân dịch

Tân dịch thuộc âm, do thận chủ quản, nguồn gốc từ tỳ tạo ra. Bao gồm Tân và Dịch

Tân

Là chất dịch trong, dịch gian bào tác dụng làm nhu nhuận da thịt

Ỉa chảy, ra mồ hôi nhiều sẽ làm tân khô kiệt (hội chứng mất nước và điện giải)

Dịch

Là chất dịch đục thường ở trong bao khớp. Tác dụng làm trơn nhờn khớp xương

Sốt cao, ỉa chảy, nôn, ra mồ hôi nhiều là nguyên nhân làm khô can tân dịch

Rối loạn chức năng của phế, tỳ, thận làm ứ đọng tân dịch gây chứng phù thũng.